Mới đây, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam đã công bố dữ liệu mới nhất từ Tổng cục Hải quan cho thấy xuất khẩu cá tra Việt Nam có những tín hiệu tích cực. Trong quý 1/2025, tổng giá trị xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang thị trường Mỹ đạt 69 triệu USD, tăng 6% so với cùng kỳ năm 2024. Quốc gia này vẫn là 1 trong 2 nước mua nhiều nhất cá tra Việt Nam, nhờ nhu cầu cao đối với sản phẩm philê cá tra đông lạnh.
Cá tra (tên khoa học: Pangasius), thuộc bộ cá da trơn Siluriformes, là loài cá nước ngọt phổ biến, tuy nhiên cũng có thể sinh sống ở môi trường nước lợ. Loài cá này được nhà nghiên cứu Sauvage phát hiện lần đầu tiên vào năm 1878.
Một con cá tra trưởng thành có trọng lượng trung bình khoảng 2,5 kg. Hình thể của cá khá đặc trưng: thân to, dày, trong khi phần đầu lại nhỏ hơn so với tổng thể. Miệng cá nhỏ, hơi nhọn, đi kèm hai cặp râu dài – một cặp nằm ở hàm trên và cặp còn lại ở dưới cằm. Đôi mắt cá lớn, hài hòa với khuôn mặt và được đặt ngang hàng với khóe miệng. Vây lưng có hình dạng giống mác, nằm gần phần đầu, phía trên lưng, trong khi gần cuối lưng còn có một vây nhỏ nhô lên. Cá tra có màu sắc đặc trưng với phần lưng xanh đen và phần bụng mang sắc xám trắng ánh bạc.
Trong tự nhiên, cá tra sinh sống chủ yếu ở các sông, kênh rạch nước ngọt hoặc nước lợ, đặc biệt là ở lưu vực sông Mê Kông. Chúng xuất hiện nhiều tại các quốc gia như Lào, Thái Lan và Việt Nam. Tại nước ta, cá tra được nuôi thương mại tập trung chủ yếu ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long – nơi có điều kiện thủy văn thuận lợi để phát triển loài cá này.
Hiện nay, cá tra là một trong những loại thực phẩm quen thuộc, dễ tìm thấy tại các chợ truyền thống cũng như siêu thị. Giá bán dao động khoảng 25.000 – 35.000 đồng/kg, phù hợp với túi tiền của nhiều gia đình, đặc biệt là các bà nội trợ.
Từ cá tra có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như: cá tra kho tộ, cá tra nướng muối ớt, canh chua cá tra… Tất cả đều thơm ngon và ấn tượng với mọi người từ ngay lần đầu thưởng thức.
Theo số liệu được công bố, trong 100gr thịt cá tra, có 2.9gr chất béo, 18gr protein, 50mg natri, 24% DV phốt pho, 19% DV Kali, 5% DV kẽm, 24% DV cholesterol, 121% DV Vitamin B12, 10% DV Vitamin E, 31% DC Vitamin B1, 7% DV Vitamin B2, 237 mg Omega-3, 337 mg Omega-6. Và với hàm lượng dinh dưỡng cao, các chuyên gia khuyến cáo nên ăn từ 400 – 700gr thịt cá tra/tuần để cơ thể được hấp thu các dưỡng chất cần thiết. Lượng đạm có trong cá tra cũng dễ tiêu hoá và hấp thụ hơn so với các loại thịt động vật.
Những tác dụng của cá tra với sức khoẻ
Cung cấp nguồn protein nạc tốt cho cơ thể
Cá tra là một loại thực phẩm giàu protein nạc, giúp xây dựng và duy trì khối cơ mà không chứa nhiều chất béo bão hòa – yếu tố thường thấy trong các loại thịt đỏ hoặc thịt gia cầm. Việc bổ sung cá tra vào chế độ ăn uống có thể góp phần giảm nguy cơ tăng cholesterol xấu (LDL), từ đó hạn chế nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Bổ sung vi chất dinh dưỡng thiết yếu
Cá tra cung cấp nhiều vi chất quan trọng như selen, phốt pho, kẽm và các vitamin nhóm B.
Selen giúp tăng cường sức khỏe tuyến giáp, hỗ trợ tổng hợp DNA và nâng cao hệ miễn dịch.
Kẽm đóng vai trò trong quá trình chữa lành vết thương, tổng hợp protein và tăng cường miễn dịch.
Vitamin nhóm B (như B6, B12...) hỗ trợ sản xuất ATP – phân tử lưu trữ và cung cấp năng lượng cho tế bào hoạt động, từ đó giúp cơ thể luôn tràn đầy sinh lực.
Ngoài ra, các chất chống oxy hóa trong cá tra còn có thể giúp giảm stress oxy hóa – một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh lý và lão hóa sớm.
Hàm lượng carbohydrate thấp - phù hợp cho chế độ ăn kiêng
Cá tra chứa rất ít carbohydrate, vì vậy đây là thực phẩm lý tưởng cho người đang theo đuổi chế độ ăn low-carb hoặc kiểm soát cân nặng. Nhiều nghiên cứu cho thấy, việc giảm lượng carbohydrate có thể giúp cải thiện kiểm soát đường huyết – đặc biệt có lợi cho người mắc bệnh tiểu đường – và thậm chí có thể liên quan đến tuổi thọ cao hơn.
Một số lưu ý khi sử dụng cá tra
Dù cá tra có hàm lượng chất béo bão hòa thấp, nhưng lại có hàm lượng natri cao hơn so với một số loại cá khác. Đối với những người bị huyết áp cao hoặc cần kiểm soát lượng muối nạp vào cơ thể, nên cân nhắc về khẩu phần và cách chế biến cá tra sao cho hợp lý. Ăn cá tra hấp, luộc hoặc áp chảo không muối sẽ là lựa chọn lành mạnh hơn thay vì các món chiên rán đậm gia vị.
H.A